İmam Fahreddin Râzî Tefsir-i Kebîr'de şu hikayeyi naklederek der ki: İmam Ebû Hanife hazretlerinin kâfirin birinde bir miktar malı vardı. Bir gün onu almak için kâfirin evine gitti. Evin kapısının önünde İmam'ın sandaletleri pisliğe bulaştı. Sandaletlerini temizlemek için bir taşa vurmaya başlayınca, sandaletin pisliği kâfirin duvarına sıçradı ve duvar pislendi. İmam Ebû Hanife bu işe şaşırarak kendi kendine dedi ki:
- Eğer bu duvarı pislenmiş bir şekilde bylece bırakırsam, kâfirin duvarını çirkin bir halde bırakmış olurum. Öte yandan pisliği duvardan giderirsem korkarım ki duvarından bir miktar toprak da bu sefer kopar düşer. Bundan ötürü âhirette bana sorgu suâl olur.
İmam Ebû Hanife bir hayli düşündükten sonra kâfiri evinden dışarı çağırmaya, olan biteni anlatmaya ve âhiretten önce helalleşmeye karar verdi. Kapının halkasına vurduktan sonra kâfir dışarı çıktı. Kâfir, İmam'ın borcunu almak üzere evine geldiğini sandı ve özür dilemeye başladı. Hz. İmam dedi ki:
- Şimdi özür dilemeyi bırak. Bundan daha önemli bir hal meydana geldi, sen ona bak.
Sonra olan biteni kâfire anlattı ve dedi kşi:
- Bana bu duvarı temizlemek için ya bir yol göster ya da hakkını helâl et. Âhirete sorgu suâl gerektiren bir amel ile gitmeyeyim.
Mecûsi kâfir, Hz. İmam'da bu insaf ve takvayı görünce kalbinde aniden iman nuru parladı ve şöyle dedi:
- Ey İmam! Sabret. Önce kendimi küfür ve dalâlet kirinden pak edeyim, ondan sonra duvarını temizlemeye giderim.
Ardından kâfir imana geldi. Hatta İmam Ebû Hanife'nin takvası bereketiyle din büyüklerinden biri oldu.
İşte yakîn ehlinden olan zâtlar din gününü bildikleri için ceza gününden bu derece sakınırlar imiş. Ancak zamanımızda ulemâ arasında kıyametin ancak adı var, başka şey kalmadı. Kulluk şartlarını yerine getirip âbid ve zâhid olanlar sadece şekle rağbet ettiler. Ne kimsenin takva ve diyânete meyil ve muhabbeti kaldı, ne de şeyh ve âlim olanların vera' ve zühdden haberi oldu.
Beyit:
Tevbe ve takva dünyadan uzaklaştı. Vera ve zühd dünyadan uzaklaştı.
Hile perdesi nağme çaldı. Sadaka kaidesini düşürdü.