Tasavvuf Kategorisindeki Alýntýlar

Bir haram ya da mekruhu iþlemekle ilgili bir düþünce aklýna geldiðinde, kuþkusuz bir þekilde bu düþüncenin þeytandan olduðunu bilmelisin; mubah iþlemek hakkýnda geldiðinde ise, kuþkusuz bir þekilde onun nefisten geldiðini bilmelisin. Þeytan haram veya mekruhla ilgili bir düþünce getirdiðinde, ister onu yapmak haram ister yapmamak farzý terketmek ...

(...)Ýnsan, 'insan' olmasý itibariyle korkak yaratýlmýþtýr. Mü'min 'mü'min' olmasý itibariyle cesur ve atýlgandýr. Amr Ýbnu'l-As olduðunu zannettiðim sahabeden birisi hakkýnda böyle bir hâdise aktarýlmýþtýr. Hz. Peygamber onun Mýsýr'a vali olacaðýný bildirmiþti. O bir þehri muhasara ederken arkadaþlarýna þöyle demiþ: 'Beni mancýnýðýn içine koyun ...

"(...) Allah Kur'anda baþkasýný kendisine tercih edenleri övmüþtür. Hz. Peygamber bedevilerden birisinin þöyle dediðini duymuþ: 'Allah'ým! Bana ve Muhammed'e merhamet eyle, baþka birisine deðil!' Bunun üzerine Hz. Peygamber 'Benim rahmetim her þeyi kuþatýr' (A'raf, 7/156) ayetini kasd ederek, 'sen geniþ olaný daralttýn' der.  Sana tavsiyelerimde ...

Ýnsanýn böyle zayýf yaratýlmýþ olmasý, horluk, yoksunluk, yardým istemi ve Yaratanýna muhtaçlýk zatýnýn ayrýlmaz özelliði olsun diyedir. Yine de insan, aslýndan ayrýlýr ve kendisine iliþen güç nedeniyle þaþýrýp benlik davasý güder, nefsine büyük sýkýntýlar karþýsýnda umut verir. Bir bela geldiðinde ise, üzüntünün varlýðý nedeniyle korkar, o sýký ...

Bunun üzerine bu grup (Allah ehli), ilahi haberlerin Hakkýn katýndan getirmiþ olduðu þeyleri öðrenmeye çalýþmýþ, zikirlerle, Kur'an okumalarla, algý mahallini mümkünler hakkýnda düþünmekten boþaltmakla, huzur ve murakebeyle, dýþ temizliðiyle birlikte meþru sýnýrlarda durmakla kalplerini cilalamaya koyulmuþlardýr. Meþru sýnýrlar, gözü bakýlmasý y ...

"Cenâb-ý Hak seni kendinden ihsân olunacak rûh ile müeyyed kýlsýn. Þunu bil ki; Cenâb-ý Hak mahlûkâtý yaratmazdan evvel kendi zâtýnda olup, mevcûdâtýn kâffesi Hakk'ýn varlýðýnda müstehlek ve fânî idi. Ve Cenâb-ý Hakk'ýn varlýðýna müteallik  hiçbir þeyde zuhûru yok idi. Ýþte kenz-i mahfî denilen budur. Cenâb-ý Peygamberimiz bu 'kenz-i mahfî'den ' ...

"(...) Eþyayý ve hâdisâtý tevhîd açýsýndan bir anlayabilsek kâinat ve nefsin menþe ve mebdesini  anlayabilir, üstelik içinde yaþadýðýmýz dünyanýn mevcut halini doðru idrak edebiliriz. Tevhîd, en derindeki ve en ötedeki sorularýn cevaplarýný verirken insanlarýn da kendilerini gerçek baþlangýçlar ve gerçek sonlar ýþýðýnda konumlandýrmalarýna imkân ...

"(...) Bu geleneðin hem metodolojisi hem de gayesini anlatan ve hakikaten son derece geniþ bir coðrafyada kullanýlmýþ olan bir muhtemel isim 'hikmet'tir. Bu kelimenin bir faydasý, eþyaya karþý bir empirik veya bilimsel bir yaklaþýmý çaðrýþtýrmamasý. (...) Kýsaca söyleyecek olursak bilimin rolü, Allah'ýn mahlûkatý üstünde daha büyük nüfuz sahibi ...

Bir kimse eþyanýn hakikatine, onu kendi nefsinde bizzat Allah'ýn lütf u ihsâný ile birinci elden bilmeksizin vakýf olamaz. Bilgi, bilirkiþilerin veya mütehassýslarýn sözlerine dayanýyorsa tahkîkî deðil ancak taklîdî bilgidir. (...) Matematiksel bir formülün doðruluðunun oyçokluðu ile tasdikine gerek olmadýðý gibi tevhîd gibi temel meseleler, içe ...

"(...) Þöyle ki, vucûd-i Hakk'ýn ne evveli, ne de âhiri vardýr, kadîmdir. Binâenaleyh onun sýfât ve esmâsý dahi kadîmdir. Ve sýfât ve esmâsýnýn zuhûr-ý ahkâm ve âsârý aslâ ta'tîl kabûl etmez. Þu halde Hakk'ýn tecellî etmediði bir ân yoktur. Nitekim âyet-i kerîmede (Rahmân, 55/29) böyle buyrulur. Hak Teâlâ ezelen ve ebeden Hâlýktýr, Rezzâktýr, Ga ...

"Ma'lûm olsun ki "O insan hâdis-i ezelî ve ebedî olan neþ'e-i dâimdir" ibâresi tahtýnda azîm ma'nâlar vardýr. Bu beyândan insanýn, yalnýz küre-i arz üzerinde zuhûr eden insandan ibâret olmadýðý açýkça zâhir olur. Zîrâ küre-i arzýn evveli ve âhiri vardýr. Þu halde küre-i arz üzerindeki insanlar hâdis-i ezelî deðildir, ebedî olan neþ'e-i dâimde de ...

"(...) Câmî, kendi Nakþibendîlik algýsýna bir boyut daha kattý. Bu boyut, Ýbn Arabî'nin öðretileri ve eserlerine azimle ve büyük bir hararetle baðlý olmasýydý. (...), ayný zamanda kendi manevî hayatýnýn iki önemli mercii arasýnda açýk bir benzerliðin bulunduðunu farketti: "Zikrin sessiz bir þekilde icrasý, büyük üstâd Muhyiddin Ýbn Arabî de dahi ...

"(...) Ve seccâdende veyâhut namazý kýlacaðýn bir mahalde, Rabb'inin huzûrunda tahdîd ve teþbîh olmaksýzýn, ya'nî O'nu tenzîh-i sýrf ile tahdîd ve teþbîh-i sýrf ile takyîd etmeksizin dur! Ve tenzîh ve teþbîhe dâir îzâhât yukarýlarda geçti. Ve yüzünü nasýl Ka'be'ye çevirmekte isen, kalbini de Hakk'a çevir! Ve bu tevcîhinde vücûdda O'ndan gayri bi ...

"(...) Ýmdi bu kitâbý kemâl-i tedebbür ile mütâlaa edenlerin füyuzât-ý ilâhiyyeye mazhâriyetleri me'mûl-i kavîdir. Zîrâ cûdda buhl yoktur. Ve Cevâd-ý mutlak hazretleri dâimü't-tecellîdir. Ve onun kudret-i zuhûrunda aslâ acz mevzu'-i bahs olamaz. Abd kabûl-i tecellî isti'dâdýný gösterdikten sonra füyûzât-ý ilâhiyye dâimâ hâzýrdýr. Bu hakîkat ukûl ...

"(...) Âlem ve Âdem sûret-i Rahmân üzeredir. Âdem'in kýyâmeti öldüðü vakit kopar. Halbuki efrâd-ý âdemiyyeden birinin kýyâmeti kopmakla Hak Teâlâ hazretlerinin sûret-i âdemiyyedeki tecellîsi münkatý' olmaz. Belki birinin kýyâmeti kopar, yerine diðeri kâim olur. Âlem dahi böyledir. Fezâ-yý bî nihâyede lâ- yuad ve lâ-yuhsâ avâlim-i þehâdiyye mevcu ...

 "Ýmdi ey müstemi'! Biz seni vâris-i Nebî ve takvâya mülâzým olan kimsenin hikemiyyât-ý ilâhîyyeden söylediði sözler üzerine delil talep eder bir hâlde görür isek, bu talebinden sende sýfât-ý sýdk müstekar olmadýðýný biliriz. Zîrâ bir kimsenin takvâya devâmý ve hudûd-i ilahîyyeyi muhafaza gayretinde bulunmasý ilminin sýhhatine delâlet eder. Nasý ...

Ýlimlerdeki eksilmenin sebebine gelirsek, bu konusa iki durum vardýr: Bunlar, yaratýlýþýn aslýnda mizaçtaki kötülük ya da bilgiye ulaþtýran güçteki geçici bozulmadýr. Yaratýlýþtaki kötülük deðiþtirilemez. Hýzýr (öldürdüðü) çocuk hakkýnda þöyle demiþti: ‘O, kâfir yaratýlmýþtý.’ Bu husus, yaratýlýþýn aslý bakýmýndan söylenmiþtir. Bilgideki eksilme ...

Teheccüde kalkan insanýn herkesin bilmediði baþka bir durumu daha vardýr. Þöyle ki: Teheccüde münacatýn meyve ve ilimlerini ancak gece namazý kendisi için nafile ibadet olan kimse derebilir ve elde edebilir. Farz namazlarý eksik olanýn, eksik ibadetleri ise nafilelerin farzlarýndan tamamlanýr. Farzlar teheccüd kýlan kulun bütün nafilelerini kaps ...

Bir þeyin nefsi için vücûdu, o þeyin hayât-ý tâmmesidir. Bir þeyin baþkasý için vücûdu, o þeyin hayât-ý izâfiyyesidir. Hak Sübhânehû ve Teâlâ hazretleri, nefsi için mevcûddur; binâenaleyh 'hay'dýr. Hayâtý, hayât-ý tâmmedir; ona memât lâhik olmaz. Halk, varlýðý i'tibâriyle 'Allah için mevcûd' demektir. Binâenaleyh halkýn hayâtý, hayât-ý izâfiyyed ...

Harakânî Efendimizin tasavvufunda civanmertlik onun hayatýnýn anlamý ve varoluþ sebebidir. Yaratýlýþ gayesinin Hakk'a ve halka hizmet olduðunu belirtir. Etrafýndakilere hep "civanmert" veya "civanmerdan" diye hitap eder. "Allah'ýn Arþ'ý sýrtýmýza konulmuþtur. Ey civanmertler yük aðýrdýr, cehd edin ve yiðitçe davranýn!" "Civanmertlerin caný, Must ...

"Ben sizin Rabbiniz deðil miyim?" "Elest Bezmi" denir tasavvufta bu sorunun sorulduðu âna. Bütün iþtiyak, insanýn yeryüzündeki bütün arayýþlarý, o güneþ ülkesini, o ideal devleti (bkz. Farabi) yeniden arayýþtan ibarettir. Ýnsanýn yeryüzündeki bütün arayýþlarý, ifade etsin etmesin, dile getirsin getirmesin, hepsi o arayýþýn yansýmasýndan ibaretti ...

Allah Teâla (cc) onlar hakkýnda þöyle buyurur: “Gerçek mü’minler ancak onlardýr ki yanlarýnda Allah zikredilince kalpleri ürperir, kendilerine O’nun ayetleri okununca bu onlarýn imanlarýný artýrýr ve yalnýz Rab’lerine güvenip dayanýrlar. Onlar namazý dosdoðru kýlan, kendilerine rýzýk olarak verdiðimiz þeylerden Allah yolunda harcayan kimselerdir ...

Süleyman'a (as) oruçtan sordular. Dedi ki: "Kim nefsini haramdan aç tutar, onu boþ kelâm konuþmaktan nehyeder, dünyadan uzaklaþýr, günahlardan sakýnýr, gafleti ve uykuyu terkeder, gündüzden uzaklaþýr, geceyle dost olur ise, neticede dostun sýdk meclisinde oturduðunu görür.

"(...) Normal bir iletiþim için lafýzlarýn anlamý herkes için ortak bir anlamayý mümkün kýlacak þekilde vaz edilir. Oysa tasavvufî tecrübeyle ulaþýlan anlamlar, býrakýn bedenî güçlerden soyutlanmayý, bizâtihî kendinden gâib olanlarýn ulaþabileceði anlamlardýr. Nasýl aklî anlamlar vehim gücüyle, vehim idrakleri hayal gücüyle, hayal formlarý duyu  ...

Allah, isimlerinin otoritesi ortaya çýksýn diye âlemi yarattý. Çünkü güç yetirilen olmaksýzýn kudret, ihsan edilen olmaksýzýn cömertlik, rýzýklanan olmaksýzýn rýzýk vericilik, yardým isteyen olmaksýzýn yardým etmek, merhamet edilen olmaksýzýn merhamet edici olmak, etkileri olmayan iþlevsiz hakikatlerdir. Allah, âlemi dünyada karýþýk yaratmýþtýr: ...

’Allah var idi ve O’nunla beraber baþka birþey yoktu.’ Sonra bu rivayete ‘O, þimdi de olduðu gibidir’ ifadesi eklenmiþtir. Hakka âlemi yaratmaktan dolayý daha önce sabit olmayan bir nitelik dönmemiþtir. Bilakis Allah, âlemi yaratmadan önce kendisi nedeniyle sýfatlarla nitelenmiþ, yaratýklarýnýn kendileriyle O’na dua ettikleri isimleriyle isimlen ...

"Bir yanda mevcudatý O'nunla görenler, diðer yanda O'nu mevcudat ile görenler söz konusudur. Ýlk grup 'sýddîklar' derecesinden olup müþâhede ehlidir. (...) Ötekiler ise istidlâl sahibi râsih bilginlerdir. Aklî istidlâl ehli olan bilginler kesretin basamaklarýndan vahdetin zirvesine doðru akýllarýyla yükselirlerken kesret âlemini oluþturan mevcud ...

"(...) Tecelliyât-ý esmâiyyeden birinci meþhed, Cenâb-ý Hakk'ýn kuluna, 'Mevcûd' ismiyle tecellî etmesindedir. 'Mevcûd' ismi o tecellîde abde ýtlâk olunur. Bundan daha a'lâ tecellîsi 'Vâhid' ismiyle tecellîsindedir. Ondan daha a'lâ tecellîsi 'Allah' ismiyle tecellîsindedir. Allah ismiyle tecellîde abdin, büsbütün muzmahil olarak, kendi varlýk da ...

"(...) Bazý müþâhedelerde bana en güç gelen þeylerden birisi þu âyet-i kerîmedir: Bize kavuþmayý ümit etmeyip dünya hayâtýyla râzý ve onunla tatmin olan kimseler...(Yunus, 7-8) Çünkü ben bu iki âyette çok önemli sýrlara vâkýf oldum. Bunlardan birisi þudur: Bu dünyada herhangi bir þeye yönelip bizzat onunla tatmin olan kimse, bu dünya hayatýnýn d ...

"(...) Ýnsanlarýn genelinin bu âlemde Hak'tan idrak ettikleri ve bildikleri þey, O'nun kendisi deðil, hükmüdür. Gerçek vuslata eren kimsede de durum böyledir. Çünkü o Hak'ta fani hale gelir ve Rabbi ile perdelenir. Böylelikle onun da hükmü ortaya çýkar, kendisi ise gizlenir. Bu (sülûku için) tam ve uygun bir karþýlýktýr. Böylece gerçek bilgi mey ...

"(...) Tecellî-i rûhânî ile tecellî-i rabbânî arasýndaki farkýn biri budur ki, tecellî-i rûhânî reng-i hudûsü hâizdir ve onun kuvve-i ifnâiyyesi yoktur. Vâkýâ vakt-i zuhûrda  sýfât-ý beþeriyyeyi izâle eder, velâkin ifnâ edemez. Tecellî ihticâb edince derhal sýfât-ý beþeriyye zâhir olur. Fakat Hak sübhânehû ve Teâlâ hazretlerinin tecellîsinde sâl ...

"(...) Ýnsan bâtýnî-i mahz olmaktan hâlî deðildir. O da bizim indimizde hâlen ve fiilen tecrîd-i tevhîd ile kâil olandýr. Ya'nî zevkan vahdet-i vücûdu müdrik olup bilcümle ef'âlinde bu zevkýna göre hareket eden kimsedir ki, mecâzib-i ilâhiyyedir. Ve bu hâl ahkâm-ý þerâyi'in ta'tîline müeddî olur. Zîra Þerîat isneyniyyet zevký üzerine müsteniddir ...

"(...) Allah'ýn Zâtý Sýnýrsýzlýðý gerektirdiðinden; O, sýnýrlý varlýklar olan bizden, kendisini bu þekilde bilmemizi isteyemez. Aksine O, bize kendi sýnýrlýlýðýmýz baðlamýnda hitap eder. Dahasý, gerçi her insan biricik bir varoluþ ve bilgi imkânýný temsil etse de, çeþitli insan tipleri bulunmaktadýr; ve Allah vahiyde bunlarý göz önünde bulundurm ...

"(...) Kalbe "kalb" tesmiyesini icâb ettiren esbâbtan birisi de, esmâ ve sýfât kalbe nisbetle kalýplar gibidir.  Kalb teveccühünü o kalýplara boþaltýr ve nûr o kavâlibe dökülür. Ýþte bu tefrið için kalbe, "kalb" tesmiye olunmuþtur. (...)

Kalb hâdisâtýn maklûbudur, ya'nî aksidir. Ya'nî mevcûdât-ý hâriciyye hâdis olduðu halde, kalb bunun a ...

"(...) Bunun içindir ki, Seyyid-i evvâh (çok ah diyen) yâ'nî Risâlet-penâh, 'Allah'ýn huylarý ile huylanýn' demek olan bir söz (hadîs) buyurmuþtur. Ýþte sûret-i meþrûhâ ile ve enbiyânýn vesâtâtiyle heyâkil-i insâniyede mevdu' olan esrâr meydana çýkarak, gayret-i rabbâniyyenin ulviyeti zâhir, mertebe-i rabbâniyyenin hakký bâhir olur. Böyle olmakl ...

Bir þeyin nefsi için vücûdu, o þeyin hayât-ý tâmmesidir. Bir þeyin baþkasý için vücûdu, o þeyin hayât-ý izâfiyyesidir. Hak Sübhânehû ve Teâlâ hazretleri, nefsi için mevcûddur; binâenaleyh 'hay'dýr. Hayâtý, hayât-ý tâmmedir; O'na memât lâhik olmaz. Halk varlýðý i'tibâriyle 'Allah için mevcûd' demektir. Binâenaleyh halkýn hayâtý, hayât-ý izâfiyyed ...

"(...)Ehl-i dünyânýn ahvâline nazar edersen bu hâlin binlerce misâlini görürsün. Ve insan doðduðu günden beri ahvâlini muhasebe edecek olursa görür ki, binlerce muradýndan ancak birkaçýna nâil olmuþtur. Ahvâl-i sâiresi akýl ve hayâlinden geçmemiþ olan þeylerdir. Mâdem ki hakîkat-i hâl budur, o halde talebde icmâl edip necâtýna ve evâmir ve nevâh ...

Þit Ýbranicede 'hibe', 'Allah'ýn ihsaný' anlama geldiðinden hareket eden Ýbnü'l Arabî, Þit'i Allah'ýn Âdem'e ilk ihsaný sayar. Bu yönüyle Þit, peygamber olarak Âdem'in takipçisidir ve þarihlerin belirttiðine göre âdem'in iki oðlu Habil ve Kabil'e bedel olarak Allah'ýn kendisine bir ihsanýdýr. Âdem ile Þit iliþkisini sayýlarýn iliþkisi þeklinde d ...

Varlýktan bahsetmek, hakikatten bahsetmektir. Eðer Allah el-Hakk yani Mutlak Hakîkat ve Mutlak Gerçeklik ya da Mutlak Varlýk ise -bu durumda hem Varlýk-Ötesini hem de Varlýðý kapsadýðý söylenebilir- ve ayný zamanda el-Ehad yani Bir/Tek ise, iki baðýmsýz gerçeklik var olamaz. Bu, nihaî olarak temel düzende düalizmi ve hem Allah'ýn birliðinin hem ...

Kur'ân'da þöyle buyrulur: "Hani Mûsâ, ailesine þöyle demiþti: 'Gerçekten bir ateþ gördüm, (gidip) size oradan bir haber getireceðim yahut bir kor getireceðim, umarým ki ýsýnýrsýnýz!'" (Neml, 27/7). Bu ayette dile getirilen ateþin haberini getirmek, bir kor görmek ve ateþle ýsýnmak (ayrýca yanmak olarak da çevrilebilir) ifadeleri, burada ateþle s ...

Dolayýsýyla Câmî'ye göre tevhid, amelî tevhidin nazarî tevhide baðlanmasýyla tahakkuk edebilmektedir; buna göre amelde muvahhid olanýn nazarýnda da bu vahdete eriþmesi doðal bir süreç olarak karþýmýza çýkmaktadýr. Nazarda tevhid ise, "Lâ mevcûde illellah" fehvâsýnca vahdet-i vücûda kail olmaktýr. Câmî, ed-Dürretü'l-fâhire'de vahdet-i vücûdun naz ...

Bilinmelidir ki 'Ancak senden yardým isteriz' ayeti 'Ancak sana ibadet ederiz' ayetiyle ayný anlama iþaret etmez. Birincisi kul katýnda ibadete layýk olduðu sabit bir emre iþaret eder. Bu emir kulun bilgisine, müþahedesine veya itikadýna göre maksat ve kýblesinin son noktasý haline gelmiþtir. Bu itikat kulun zan ...

Dedim ki: 'Ey konuþmayan fasih ve ey bildiðinden soran kiþi! Þunu bil: O'na iman yoluyla ulaþýp ihsan mertebesinde onun katýnda konakladýðýmda, o beni haremine indirdi ve yasaklarýný bana öðretip dedi ki:

Bana baðlanmaný istediðim için, (sayesinde bana ulaþabileceðin) ibadetlerini artýrdým. Beni burada bulmazsan þurada bulursun. Senden c ...

Kardeþlerim ve dostlarým! Allah hepinizden razý olsun. Zayýf, yoksul, her an ve saniyede Allah'a muhtaç, bu kitabýn yazarý olan kul, sizi kendisine tanýk tutar. Bu kitabýn yazarý, Allah'ý, meleklerini ve müminlerden yanýnda hazýr bulunan ve onu duyanlarý tanýk tuttuktan sonra, sizi de söz ve inanç olarak þunlarý kabul ettiðine tanýk tutar:

Düþünce tarihi -hangi alanda olursa olsun- hakikate kýsmen temas etmiþ, fakat bütünlüðü bulamamýþ ekollerle doludur. Ýbnü'l-Arabi bunu iki kademede ele alýr: Birincisi Ýslam dýþýndaki insanlarýn hakikatle iliþkisidir. Onlar Müslüman olmasalar bile, yukarýda zikrettiðimiz ilke gereði bir hakikat fikrine sahiptir, mutlaka onlar da hakikate temas e ...

'Sahabe nesli'nin ne zaman baþladýðý belli: Ýslam'ýn davetiyle! Peki ne zaman sona ermiþtir? Bu nesil hicri birinci asrýn bitimine doðru sona ermekle birlikte etkinliði fetihlerin yayýlmaya baþlamasýyla azalmýþtýr. Bizzat sahabe nesli daha sonra tasavvufun mücadelesini vereceði yeni Ýslam cemiyetinin ortaya çýkardýðý sorunlarla karþýlaþmýþtý. Ze ...

"New York'ta bir grup iþ arkadaþý yemek molasýnda caddeye atarlar kendilerini... Aralarýndan biri Kýzýlderili kökenlidir. Kendilerine bir restoran ararken, Kýzýlderili kulaðýna cýr cýr böceði sesinin geldiðini söyler ve aranmaya baþlar. Arkadaþlarý ona inanmamýþlardýr. Beþinci Cadde'nin onca gürültüsü arasýnda cýrcýr böceðinin sesinin duyulabilm ...

Ýnsanýn riyakar olmasý Allah'ý unutmasýndan kaynaklanýr. Baþka bir anlatýmla insanýn bütün günahlarý, gerçekte, en büyük günah olan Allah'ý unutmaktan ortaya çýkar. Ýnsan Allah'ý unuttukça baþka varlýklara bel baðlar, onlara umut besler, varlýðýný onlarýn yardýmýyla ayakta tutabileceðini zanneder, gerçekte rakiplerini koruyucusu kabul eder, onla ...

Ýslam insanýn hakikati 'görme' talebini imkansýz saysa bile, buna en yakýn hallerden söz ederek, insanýn talebini en azýndan mazur görmüþ, ona bir çare sunmuþtur. Bunu pratik bir yaklaþým olarak kabul edebiliriz: mutlak hakikati görmese bile, en yakýn dereceye ulaþabilmek! Vakýa insan ancak görerek tatmin olacaktýr - daha doðrusu görmekle talebi ...

Bilinmelidir ki Hak hüviyetinin gaybýnda gizli ve bütün zâti þe'nlerinin (durum, iþ, ayn-ý sâbite) hükümlerini kuþatan kemalinin suretiyle zuhur etmek istemiþ, her bir þe'nde o þe'nin kendisine yani þe'nin durumuna göre zuhur etmiþtir. Hak onlarda -sadece þe'nin hakikatini izhar etmek veya o þe'nin kendisi veya benzerinde zatýný izhar etmek üzer ...

Tasavvuf hakkýnda Müslümanlar arasýnda ciddi görüþ ayrýlýklarý vardýr; bu kadar ihtilafýn olduðu bir alanda konuþmak ve yazý yazmak çetin bir iþtir. Bu durum çaðdaþ tasavvuf araþtýrmalarýnda görünür; hemen bütün tasavvuf yazýlarý açýk veya gizli muhataplara karþý 'savunma' amacý taþýyan yazýlar haline gelmiþtir. Müslümanlarýn bir kýsmý -bilhassa ...

Musa ile Harun arasýndaki tartýþmanýn nedeni, Musa'nýn Samirî'nin hareketine karþý Harun'un etkisiz kalmasýna kýzmasý deðildi. Musa'nýn kýzgýnlýðý, aðabeyinin bir þeye tapmanýn anlamý hakkýndaki bilgiziliðinden kaynaklanmýþtý. Harun'un gerekçe olarak Ben kavmimi bölmekten endiþe ettiðim için onlara bir þey demedim demesi de, Musa'nýn kýzgýnlýðýn ...

Hayýr, ölüm son deðil, baþka bir yere doðuþtur. Hz. Ýsa(as)'ya atfedilen, Hz. Peygamberimiz(sav) ve arifler tarafýndan paylaþýlan þöyle bir söz bulunmakta:" Ýki doðum ve iki ölüm var." Birinci doðum, "su"dan doðumdur; anne rahminde bedenin oluþmasý...

Ve bu daha çok insanýn beden  olarak yeryüzüne geliþi manasýna gelir. Ýkinci doðum ise; ...

"Çok iyi molla, dini çok iyi biliyor," denilen insanýn yanýna gidin, bildiði þey Arapçadýr. Bir kelimenin "esre" mi "ötre" mi okunacaðý hakkýnda bilgi veren kimselerdir. "Kur'ân'ý çok iyi biliyor, " dediklerinizin çoðu ses sanatkârlarýdýr. Sesi ve kýraati çok düzgün insanlar, çok güzel Kur'ân seslendirmektedir. Onlara hepimizin ihtiyacý var. Ama ...

Yol arayanlarýn;
Her Mürþide gönül verme kim yolunu sarpa uðratýr
Mürþid-i kâmil olanýn yolu gayet asan imiþ
diyen Niyâzî Mýsrî'ye kulak vermelerini tavsiye ederim. Çok dikkatli olmalarýný tavsiye ederim. Özellikle genç arkadaþlarýn. Piyasada çok miktarda Çin malý üretim var, merdiven altý üretim var. Ticaret odasýna kaydý olma ...

Ýbnü'l-Arabî'nin insanýn kendini tanýmasýndaki iki merhaleden söz ettiðini görmekteyiz: Ýnsanýn kendini dolaylý tanýmasý ve insanýn kendini doðrudan tanýmasý. Bunu insanýn kendisi hakkýnda eksik bir bilgi edinmesi ve tam bir bilgi edinmesi olarak da ifade edebiliriz. Ýnsan çevresindeki nesnelerle iliþkisinde kendini dolaylý olarak tanýr ve bu ta ...

Sâdýk ve sâlim Ýhsan Efendi oðlum! Ârif ona derler ki; kalbi vesveseden, teþviþten (karýþýklýktan), yani bulanýklýktan berî (uzak) olandýr. Ve böyle arifler, kendilerine karýþýk haldeki insanlar ve hâdiseler geldiðinde onlarý sükûnete erdirenlerdir. Binâenaleyh, kalbinin safasýný bozmayasýn; bozacak meclislerden, konuþmalardan, hatta îma ve iþar ...

Sakýn Allah Teâlâ'nýn huzuruna çýkmaya, ona yakîn olmaya bizim için izin yoktur deme. Zira kerîm olanlarla alýþveriþ yapmak hiç de zor deðildir. Onlar kendileri kazanmak için deðil, baþkalarýna kazandýrmak için pazar kurarlar. O halde bu niyet ve azimle dinle...

Bilinmelidir ki insanlar, istikamette yedi kýsma ayrýlýr: Birinci kýsým sözü, fiili ve kalbi ile istikâmette olanlar iken ikinci kýsým kabi ve fiili ile istikâmet üzere olanlardýr. Her iki grup, kurtuluþa erenlerdir, fakat birinci sýnýf daha üstündür. Üçüncü kýsým, fiili ve sözü ile istikâmette iken kalbiyle istikâmet üzere olmayanlardýr. Bu kiþ ...

Maalesef günümüzde ya þeriatçiler var ya tarikatçýlar. Þeriatçýlar, Ýslam dininin hakikatine ermeden sadece Ýslam'ýn hukuksal tarafýný dayatan kimselerdir. Tasavvuf doktrinindeki dört kapý, kýrk makam anlamýnda þeriatçýlýðý kastetmiyorum. Tarikatçýlar da tarikatýn hakikatine ermeden herkesi kendi tarikatýndan yapmaya çalýþan tarikat gayretlileri ...

Ýbn Arabî vücûdun hakikatinin fikir ve nazar ile deðil de ancak keþf ilimleriyle bilinebileceðini (el-Fütûhât, I/60, 110) ve bu ilimleri elde etmek için en þerefli yolun tecellî olduðunu söyledikten sonra bu tecellînin de meclâda kendisine tecellî olunan kimseye Allah'ýn zâhir olmasýndan ibaret olduðunu belirtir (I/185). Hakikatler hakikatinin v ...

Meselâ yine Efe Hazretleri'nin bir menkîbesini anlatayým. Tarîkatte râbýta diye bir þey vardýr malum. Bazý kimseler râbýtaya þirk diyorlar. Adam parasýný,evini,barkýný,eþyasýný,dünyalýk adýna neyi varsa onlarý düþünüyor ,hayal ediyor ve bu þirk olmuyorda tarîkat ehli, bir Allah dostunu düþününce þirk oluyor. Kaldý ki râbýta sadece bir Allah dost ...

Lisânü'l-gayb olan ârif sana sýrrýn nihân söyler
Bu esrâr-ý ilâhiyi gönülden bî-dehân söyler

Gayb lisanýný bilen ârif, sana senin sýrrýný sýrren yani gizlice söyler. Ancak bu ilâhi sýrlarý dilsiz, dudaksýz olarak gönülden söyler.

Öyleyse koltuklara yaslanýp tasavvuftan bahsetmek, vahdet-i vücud vsden dem vurmak bu yolda en ...

Sufiler tasavvufun ahlaklanmak demek olduðunu ýsrarla belirtmiþlerdir. Hiç kuþkusuz tasavvufu anlatabilecek en uygun ifade onun bir ahlaklanma olduðunu söylemektir. Burada ahlak terimi daha belirli olmasý için güzel ahlak þeklinde nitelenebilir. Peki ahlak neye göre kazanýlacaktýr? Ýbnü'l-Arabî'nin terimleriyle söylersek, insan kuvve halindeki y ...

Kýyâmet gününün en büyük alâmeti, Efendimiz'in ^(sas) bu âleme teþrif etmesi ve þerîatý ve dini en mükemmel þekilde ilân ve beyân etmesidir. Niçin? O teþrif ettikten sonra Allah Teâlâ'nýn bütün isimleri, meçhul kalmayýp zâhir olduðu için; Cenâb-ý Hakk'a kulluðun nasýl olmasý gerektiði âþikâr olarak ortaya konduðu için; Allah Teâlâ'nýn ...

Efendimizin uygulamalarýný yorumlamaktan çýkan mezhepler, Ýslâm'ýn zaman ve mekânla sýnýrlý, donmuþ bir yapý olmadýðýnýn iþâretidir. Evet, Ýslâm, Efendimizin yaþadýðý zaman ve mekânda tamamlanmýþtýr, ama O'nun zamaný ve mekânýyla sýnýrlý bir din deðildir. Dinamik, canlý bir öze sahiptir; her zaman ve mekânýn þartlarý dikkate alýnarak yeniden yor ...

... tasavvufun insanda açýða çýkarmak istediði þey, insanýn ilâhî, aslî, ölümsüz yönüdür. Ölümsüz yönünü yeryüzünde, daha dünya hayatýnda yaþýyor iken  tadýyor olmak, o insaný hem yeryüzü hayatýnda daha kaliteli bir hâle getirir bireysel olarak, hem çevresini güzelleþtirir. Sosyolojik anlamda baktýðýmýz zaman, o idrake varan insan daha sabýrlý, ...

Bir gayr-i müslim cenazesi geçerken bile ayaða kalkardý Peygamber Efendimiz (sav). Bu durum o cenazenin artýk aslýna rücû ettiði anlamýndadýr. Yani artýk o kaynaðýna geri dönmüþtür. (s.22)

Týpký Allah'ýn faaliyetinin mütemadiyen ve her dem yenilenmesi gibi, kâmil insan da her an yeni bir oluþum ve Varlýk'a iliþkin daha geliþmiþ bir bilgi ...

"Allah insan þehrinin koruyucusudur. Bunun nedeni, insan þehrinin Allah'ý sýðdýrmýþ olan mertebe (hazret) olmasýdýr." (s.204)

"Savaþ mümin-insan üzerinde devam eder. Allah imanýný korumak üzere onu savunurken Ýblis kendine döndürüp kýskançlýkla mutluluk yolundan onu uzaklaþtýrmak ve imanýný almak üzere savaþýr." (s.205)

"Allah bü ...

Takvaya ulaþmanýn alâmeti, hesap edilmeyen yönden rýzkýn insana gelmesidir. (s.213)

Allah'ýn kullarýna karþý sevgi dolu olman gerekir! (s.218)

Hayýr ve þer þeriatýn bildirmesiyle öðrenilebilir. Kötülüðü yapmayý emreden bir düþünce geldiðinde, bu düþünce þeytanýn ilhamýdýr. Ardýndan kötülüðü yapmayý engelleyen bir düþünce gelirse, ...

Allah þöyle der: 'Cinleri ve insanlarý bana ibadet etsinler diye yarattým' (ez-Zariyat 51/56). Allah ayete sebeplilik bildiren edatla baþlayýp iyelik zamiriyle bitirmiþtir. Hz. Musa'ya vahyederken þöyle der: 'Âdemoðlu! Eþyayý senin için seni kendim için yarattým.' Peygamberinin diliyle þöyle der: 'Oruç bana aittir.' Baþka bir hadiste 'Orucun bir ...

Bilmelisin ki Allah bildiðini yazmýþ, eþyayý kendiliklerinde bulunduklarý suretlerinde görerek bilmiþtir. Baþka bir ifadeyle onlarda deðiþen ve deðiþmeyen halleri böyle bilmiþtir. Allah bilinenleri yokluklarý halinde - baþkalaþma ve deðiþmelerine göre - sonsuza kadar görmüþtür. Bilinen þeyler ancak bulunduklarý duruma göre yaratýlmýþtýr. Buradan ...

"(...) Þu halde hayret ile kalan kimse, þaþýrýr; hayretin varlýðý ile kalan ise doðru yolu bulmuþ ve ermiþtir. (FÜTÛHÂT, IV:42-43) (...) O halde burada dile getirilen hayret marifetten kaynaklanan bir hayrettir (Çünkü hayretin kendisiyle deðil, varlýðýyla bulunma durumudur)." (s.274)

"(...) Buna göre elde edilecek nihai þey ermek, fakat ...

"Naslarda sýrat-ý müstakim, þeriat, tarikat þeklinde zikredilen doðru yol, ana yol gibi kavramlar sürekli insaný maksada götürecek araçlarý ve bunun için gerekli ahlaklanmayý anlatan kavramlardýr. Gaflet ise dalalet, hayret ve cehaletin ortak vasfýdýr: durumun vahametinden habersiz kalmak!" (s.141)

"Tasavvuf tövbe ile baþlar: ilk makam t ...

"Nefsin mutlu olacaðý bir iþle rahatlamak Allah'ýn sevmeyeceði bir rahatlamaktýr. Bunu bilmelisin! Allah þöyle der: 'Allah çok sevinenleri sevmez.' (el-Kasas 28/76) Buradan belirli bir sevinme tarzýný kastettiðini anladýk O sevinme rahatlýða dönüþür, sonra kiþi, sevindiði ölçüde hüzne ve üzüntüye duçar olur. Sevinci büyük ise hüznü de büyüktür." ...

"Düþtüm yeþil bir kuyuya, içi mermer taþ döþeli. Derinliði birkaç arþýndý, ama bana birkaç karýþtý. Dipten gördüm ýþýðý gökyüzüne süzülen. Bana öyle bir nûr ki, benzersiz bir ýþýktý." (s. 425)

" Allah'ý tevhid eden azabýndan kurtulur." (s.468)

"Kim ki Allah'ý seviyorsa Kur'ân okumayý da sever. (s.468)

"Muhammed aleyhissel ...

"Din" kahretmek ve galebe çalmak anlamýna da gelir. Nitekim Araplar: "Ona galebe çaldým ve o da boyun eðdi" derler. Köle maðlup ve makhûr olduðu zaman onun için "medîn" tabirini kullanýrlar. Kýyamet gününe "din günü" denilmesi de bununla ilgilidir. Meselâ, kýyamet gününe "tevhid günü" denmesi þu açýdan doðrudur: O gün gerçek birlik ortaya çýkar. ...

"Elhamdülillah", ikram hazinelerinin anahtarý, ihsan ve nimetleri arttýrýcýdýr. Elhamdülillah, gönüllere girmenin vasýtasý, Rahmân'ýn hoþnutluðunun vesilesidir. Nitekim Hz. Peygamber (a.s.) bir nimete nâil olsalar "Ýyilikleri yayan nimetinden dolayý Allah'a hamdolsun" buyururlardý. Þayet bir elem ve mihnet göreseler "Her hâlükârda Allah'a hamdol ...

Þöyle nakledilmiþtir: Süfyan-ý Sevrî bir cemaate akþam namazýnda imam olmuþtu. "Ýyyake na'büdü ve iyyâke nestaîn" ayetine geldiðinde kendilerine bir hýçkýrýk ve aðlama hali geldi, sonrasýnda bayýlýp düþtü. Bir zaman sonra ayýldý ve namazý eda etti. Namazýn akabinde kendisine bu hýçkýrýðýn ve bayýlmanýn sebebi soruldu. Buyurdular ki:

 - " ...

Hak Sübhânehû ve Teâlâ hazretlerine ma'rifetin yolu, esmâ ve sýfâtýndandýr.Çünkü esmâ ve sýfâtýnýn kâffesi bu Allah isminin tahtýnda dâhildir. Binâenaleyh esmâ ve sýfâtýn tavassutu olmadýkça Hakk'a vusûl mümkün olmadýðý âþikârdýr. Bu îzâhdan Allah Teâlâ'ya bu isim, ya'nî Allah ismi yolundan baþka tarîk ile vusûl yolu yoktur. Hakîkatle tahakkuku ...

"Bilinmelidir ki: Âlem, bütün cüzleriyle birlikte, arazlardýr; cevher (marûz) ise, Varlýktýr."

Bütün yaratýlmýþlar, zâhir ve bâtýn cüzleriyle birlikte arazdýr. "A'raz", "araz" kelimesinin çoðuludur. Araz, iki zamanda devam etmeyen veya hiçbir þekilde sürekliliði olmayan þey demektir; hatta arazýn var olma zamaný, varlýðý ...

Yedi tamuda yangýl herbirinde kül olgýl
Vücûdun anda kogýl ayruk vücûd bulasýn

(Yedi tamuda yan, her birinde kül /yok/ ol. Baþka /ilahî/ bir vücûd/ benlik/ bulmak istiyorsan, vücudunu/ benliðini/ yedi tmauda/ yedi yokluk makâmýnda/ býrak!/ yak!/)

Bilindiði üzere, tamu ateþten yaratýlmýþtýr. Yedi ...

El-Useyl'de ve en-Naka'da tek baþýma býrakýldým,
Garkoldum gözyaþlarýna aþkýnla yandým yakýldým...

Ey aþkýyla eridiðim! Feda olsun anam sana!
Ey Firaýyla öldüðüm! Feda olsun atam sana!

Gül yüzünün hicabýnda þafaðýn kýzýl rengi var,
Güneþ gurubunun rengi güzel deðil yüzün kadar!

Kuruldu gam ça ...

*Peygamber Efendimiz, öldürülmüþ bir kâfirin cesedini hafifçe tekmeleyen bir kiþi gördüðünde mâni olmuþtur. Ve çok þiddetli bir þekilde kýzmýþtýr. "Hayýr! Böyle yapmayýn. Bu ceset, yeryüzünde hayatta iken bize mâni idi ve kâfirdi. Fakat þu an kutsaldýr artýk."  Onun cenazesi tekrar topraða tevdî edilir, ona gereken hürmet gösterilir. Bir gayr-i ...

Batý toplumunda muharref Hristiyanlýk deðerini yitirdiðinden beri onun yerini bilim alacaktýr. Vahyin ürünü, aklýn ürününe feda edilmiþtir ve insanlara mutlak bir þeyler söylemek gereklidir, bu iþi de bilim yapmaktadýr. Bizdeki Batý takdirkârlarýnýn ise bu tahlil ve tartýþmalara girecek halleri yoktu. Onlar sabýrsýzlýkla þimendifere binmek istiy ...

Ýlâhî niteliklerin bir nefiste uygun ve hoþ olmayan bir tarzda nasýl geliþtiðini göstermek için þu örnek yeterlidir. Kur'ân'a göre, Allah "Cebbar, Mütekebbir"dir (59:23), bu iki isim "Cemal Ýsimleri"nin aksine "Celal Ýsimleri" kategorisine girer. Ýnsaný mükemmelleþmeye götüren "Doðru Yolu" (es-sýrâtu'l-müstakîm) takip etmekle, fert bu "ceberut" ...

Konevî'ye göre Tanrý'nýn âlemi yaratmasý belirli bir sebebe dayanýr. Bu sebep, daha önce Ýbnü'l Arabî tarafýndan ayrýntýlý bir þekilde açýklanmýþ olan Tanrý'nýn bilinme arzusudur. Tanrý'nýn bilinme arzusu, gerçekte ilahi isimlerin ve niteliklerin kemallerini görme talebidir. Çünkü Tanrý'da iki türlü kemâl vardýr: Birincisi zatýndan kaynaklanan k ...

Allah'ýn peygamberine hýyanetin bir yönü nebiler ve resuller arasýnda karþýlaþtýrma yapmaktýr. Bununla birlikte Allah'ýn onlarýn bir kýsmýný diðerlerinden üstün kýldýðýný biliriz. Bir ayette 'Bazý peygamberleri diðerlerinden üstün kýldýk', baþka bir ayette 'Peygamberlerin bir kýsmýný diðerlerinden üstün kýldýk' buyurur. Allah dilediði þekilde ku ...

... Allah gibi olan bir þey yok! O'nun benzerinin benzeri olan bir þey de yok! Allah olumsuzlamýþ ve olumlamýþtýr. Hz. Peygamber þöyle der: 'Allah Âdem'i kendi suretinde yarattý.' Ýnsanýn içinde ve bâtýnýnda deðiþme bulunurken zahiri sabittir. Zahirinde kendisinde bulunmayan bir organ ona eklenemeyeceði gibi insan bâtýnýnda da bir halde kalamaz. ...

Yaþadýðý günü kýnayýp dünü överken insan hep ayný insandýr: Dünü yaþarken de onu kýnayýp bir önceki günü övmekteydi. Bu hep böyle devam eder. Bu kýnama doðal bir durumdan kaynaklandýðý gibi yer deðiþtirme ve intikal talebi de ilahi þe'nlerden kaynaklanýr. Arifler içinde bulunduklarý vakti kýnamaksýzýn ilahi þe'nler nedeniyle intikal isterlerken ...

Ýhsan Efendi oðlum, velhâsýl Cenâb-ý Hakk, kâinatý, hakla bâtýlýn birbirinden ayrýlmasý için imtihanhâne olarak tanzim eylemiþtir. Tüm tezgâhlar Hak Teâlâ'ya çalýþýr. Tezgâh tezgâh üstüne, neticede herkes bir gün layýðýný bulacak bir þekilde kýyamet sabahýna kavuþacaktýr. Hiçbir hakîkî mürþid kendisine adam çaðýrmaz. Kendisine çaðýrmadýðý gibi h ...

Enes b. Malik'ten (ra.) þöyle rivayet edilmiþtir: "Hz. Peygamber, dua ederken ellerini kaldýrýr, sonra da ellerini yüzüne sürerdi."

Baþka bir rivayette ise, "Yüzüne sürmeden ellerini indirmezdi" denilmiþtir.

Baþka bir rivayette ise, "Sahabesine de bunu emrederdi ve yapýlmasýný teþvik eder ...