Takdis (???????): Lügatte, temizlemek mânâsına gelen bu tâbir ıstılahta, Hakk'ı yüceliğine yakışmayan her şeyden, bilhassa yaratılmışlık noksanlarından ve mevcûdâttan, O'ndan başkasına nispetle kemâl sayılan mücerred ve gayr-ı mücerred her şeyden tenzih etmektir. Takdîs, tesbîhe nispetle keyfiyet ve kemiyet îtibâriyle daha husûsîdir. Yâni, tenzih husûsunda ondan daha şiddetli ve daha fazladır. Bundan dolayı "subbûhun kuddûsün" kavlinde takdîsi, tesbîhten sonra söylemişlerdir. Tesbîh, sadece makâm-ı cem'e göre bir tenzihtir. Takdîs ise cem' ve tafsîle göre tenzihtir. Böylece kemiyet olarak daha fazladır.
Takvâ (??????): Ehl-i hakîkat nezdinde bu ıstılah, Allâh'a kulluk etmekle, O'nun cezâlandırmasından sakınmak ve nefsi, yapmak veyâ tek etmekle cezâlandırılmayı hak edeceği şeylerden muhafaza etmektir. Bu tâbirle ibadetlerde ihlâs murâd olunur. Günâhlarda ise onları terk etmek ve onlardan kaçınmak kasdolunur. Takvâ hakkında muhtelif târifler vardır:
1. Kulun mâsivallahtan kaçınması.
2. Şerîat âdâbını muhâfaza.
3. Kişiyi Hak'tan uzaklaştıran her şeyden kaçınmak.
4. Nefsin arzûlarını ve Allâh'ın nehyettiği şeylere muhalefet etmeyi terk etmek.
5. Nefsinde Allah'tan başka birşey görmemek.
6. Nefsini hiçbir kimseden hayırlı ve efdal görmemek.
7. İlâhî olanın haricindekileri terk etmek. Bunu söyleyenlerin maksadı, nefsin hevâsına uymaktan kaçınmaktır.
8. Nebiyy-i Ekrem'e -sallallâhu aleyhi ve sellem- kalben ve fiilen uymaktır.
Tams (?????): Sâlikin her türlü adet ve sıfatlarının tamâmen nûrların nûru olan Hakk'ın sıfatlarında kaybolmasıdır. Böylece kulun sıfatları Hakk'ın sıfatlarında fâni olur.
Tarîk (??????): Hakîkat ehlinin ıstılâhında tarîk, Allah Teâlâ'nın, ruhsat olmaksızın koymuş olduğu prensip ve yapılması gereken meşrû hükümlerden ibârettir. Bunlarda ruhsat aramak, Hakk'a giden yolda kişinin duraklama ve fetretine yol açan tabîatinin nefes almasına ve kuvvetlenmesine sebeb olur.
Tarîkat (???????): Makamlara yükselmek ve menzilleri kat etmekle Allâh'a seyr u sülûk eden sâliklere has yoldur.
Tasavvuf (??????): Zâhirî mânâda; şeriat adâbına vâkıf olmaktır. Bu takdîrde zâhirden olan hükümleri bâtında görür. Bâtınî mânâda da şerîat adâbına vâkıf olmaktır. Bu takdîrde ise bâtınî hükümleri zâhirde görür. Bu iki ru'yetle edeblenen kimse için kemâl hâsıl olur.
Tasavvuf (??????): Bir mezhebdir ki o mezhebin her şeyi ciddidir. O mezhebe ciddi olmayan hiçbir şey karıştırmazlar. [Bu hususta birçok tarif bulunmaktadır ancak başlıcalarını şöyle sıralayabiliriz.]
1. Tasavvuf, halka muvâfakatten kalbi tasfiye, sürekli kötülüğü emreden tabiî ahlâkından nefsi tezkiye, beşerî sıfatları izâle, nefsanî dâvâ ve iddiâlardan kaçınma, rûhânî sıfatlara yükselme, hakîkat ilimlerine hakkıyla sarılma, dâimâ evlâ ve efdal olan şeyi kullanma, bütün mahlûkâta sırf Allah için vaaz ve nasihat etme, ilâhî ahidlere hakkıyla riâyet etme ve şerîatte Rasûl-i Ekrem'e -sallallâhu aleyhi ve sellem- ittibâ etmedir.
2. Tasavvuf, "ihtiyârı tek etmek"ten ibarettir.
3. Tasavvuf, mücâhedeye gayret etmek ve Hak Teâlâ ile ünsiyet kesbetmektir.
4. Tasavvuf, hislerini nefse uymaktan muhâfaza etmektir.
5. Tasavvuf, îtirazdan yüz çevirmektir.
6. Tasavvuf, Allah ile olan muâmeleyi sâf kılmaktan ibârettir ki aslı dünyâdan ferâgat etmektir.
7. Tasavvuf, emir ve nehiyler husûsunda sabırlı olmaktır.
8. Tasavvuf, şereflenme [yolunun] hizmeti, zorlama ve yapmacık tavır yapmanın terki ve zarîfliğin kullanılmasıdır.
9. Tasavvuf, hakîkatlere muttalî olmak, incelikleri konuşmak ve mâsivâ ile alâkayı kesmektir.