"Hayatımızın sonuna kadar sürekli olarak yokluğa karşı koyan, var olmak iradesidir. Var olmak, esasında gözleri bağlı ve yönü belirsiz, kaynağı bilinmeyen isteğin itilmesinden başka bir şey değildir. Aynı zamanda varlığın tasdiki olan isteğin çevrildiği ideal gayeyi bir determinizmin çerçevesi içine almak imkânsız. Bilinmeyen kaynaktan sızarak bilinmeyen ideale doğru insanı sürükleyen bu varlık hareketini, kâinatın hayatında kısa bir an teşkil eden ömür içinde benimseyerek ona irade diyoruz. İnsan bu iradeden ibarettir. Bilgi onun aydınlığı, duygularsa onu ateşleyen kıvılcımlardır. İrade hızını, hamlelerini acılarla ıztıraplardan alıyor. (...) Beethoven'in senfonieri kadar Mehmet Âkif'in ruhlara çevrilen çağrışları da büyük irade hareketleridir. (...)"