Ýnsan Yayýnlarý Yayýnevine ait Alýntýlar

Batý toplumlarýnda Ýslâm'ýn daha görünür hale gelmesi, geç modernitenin izah etmekte zorlandýðý bir sorundur. Seküler bir geleceðe doðru ilerleyeceði varsayýlan modern toplumlarda dinî, geleneksel ve kollektif deðerleri savunan, mahremiyeti önemseyen, bireyciliði sorgulayan, tüketim kültürünü eleþtiren bir sosyal olgunun varlýðý, klasik modernle ...

"(...) Câmî, kendi Nakþibendîlik algýsýna bir boyut daha kattý. Bu boyut, Ýbn Arabî'nin öðretileri ve eserlerine azimle ve büyük bir hararetle baðlý olmasýydý. (...), ayný zamanda kendi manevî hayatýnýn iki önemli mercii arasýnda açýk bir benzerliðin bulunduðunu farketti: "Zikrin sessiz bir þekilde icrasý, büyük üstâd Muhyiddin Ýbn Arabî de dahi ...

Bu noktada Cemil Meriç de kültür kelimesine eleþtirel yaklaþýr ve Osmanlý-Türk tarihinde bir karþýlýðýnýn olmadýðýný söyler. Kültürü “katý ve fakir” bulur; onun karþýsýna medeniyeti deðil, “irfan”ý koyar. Ýrfan; kültürü de, medeniyeti de, dünya görüþünü de içeren bir anlam zenginliðine sahiptir. Meriç’in irfan tanýmý, insan ile varlýk arasýndaki ...

Loti, Avrupa’nýn seküler modernleþmesine eleþtirel bir gözle bakan ve en müþahhas halini Doðu’da gördüðü büyünün bozulmasýndan rahatsýz olan bir hümanistti. Avrupa’nýn materyalist kalkýnma biçimlerine ve Osmanlý’ya yönelik emperyalist politikalarýna karþý çýkýyordu. Bu yüzden, Türklerin modernleþmek adýna Avrupa’yý taklit etmesini de eleþtirdi. ...

Lamartine, Türkleri “hoþgörü sahibi tek halk” olarak görür. Doðu despotüzmi tezini reddeder. Bazý noktalarda Türklerin Avrupalýlardan daha üstün olduðunu söyler. 6 Temmuz 1850’de huzuruna çýktýðý Sultan Abdulmecid’i “soylu, gururlu, ciddi, duyarlý... kendi arzularýný dayatmaktan çok kendisini sevdirmek isteyen” bir kiþi olarak tasvir eder. Sulta ...

"(...) Allah'ýn Zâtý Sýnýrsýzlýðý gerektirdiðinden; O, sýnýrlý varlýklar olan bizden, kendisini bu þekilde bilmemizi isteyemez. Aksine O, bize kendi sýnýrlýlýðýmýz baðlamýnda hitap eder. Dahasý, gerçi her insan biricik bir varoluþ ve bilgi imkânýný temsil etse de, çeþitli insan tipleri bulunmaktadýr; ve Allah vahiyde bunlarý göz önünde bulundurm ...

Ýþte modern çaðýn en çok göze çarpan özelliði de budur: Ardý arkasý kesilmeyen bir telâþ, sürekli deðiþim ve bizzat olaylarýn kendisiyle sürüklendiði, durmadan artan hýz gereksinimleri... Bu, çokluk içinde daðýlmadýr. Öyle bir çokluk ki, artýk hiçbir üstün/aþkýn ilke bilinciyle birleþemez. Ayrýca bu, bilimsel kavramlarda olduðu gibi, günlük haya ...

Olaylarýn bugünkü durumunda Doðu-Batý karþýtlýðýnýn, Doðu'nun derin düþünmeyi eylemden üstün tutmasýndan, buna karþýlýk modern Batý'nýn da eylemin derin düþünmeye olan üstünlüðünü kabul etmesinden ibaret olduðunu söyleyebiliriz. Daha önce basitçe karþýtlýk ya da bütünleyicilikten söz ederkenki durumda olduðu gibi, artýk burada birbiriyle karþý k ...

Varlýktan bahsetmek, hakikatten bahsetmektir. Eðer Allah el-Hakk yani Mutlak Hakîkat ve Mutlak Gerçeklik ya da Mutlak Varlýk ise -bu durumda hem Varlýk-Ötesini hem de Varlýðý kapsadýðý söylenebilir- ve ayný zamanda el-Ehad yani Bir/Tek ise, iki baðýmsýz gerçeklik var olamaz. Bu, nihaî olarak temel düzende düalizmi ve hem Allah'ýn birliðinin hem ...

Kur'ân'da þöyle buyrulur: "Hani Mûsâ, ailesine þöyle demiþti: 'Gerçekten bir ateþ gördüm, (gidip) size oradan bir haber getireceðim yahut bir kor getireceðim, umarým ki ýsýnýrsýnýz!'" (Neml, 27/7). Bu ayette dile getirilen ateþin haberini getirmek, bir kor görmek ve ateþle ýsýnmak (ayrýca yanmak olarak da çevrilebilir) ifadeleri, burada ateþle s ...

Müslüman toplumlarýn modernleþme tarihi, Avrupa kolonyalizminin tarihiyle eþ-zamanlý bir nitelik arz eder. 19 ve 20. yüzyýllarda uzun süre iþgal altýnda yaþayan Müslüman toplumlar, son iki asýrdýr Batý medeniyetine haklý olarak bir 'öteki' olarak bakýyor. Buradaki 'öteki', bizim dýþýmýzdaki ya da uzaðýmýzdaki bir toplum ya da kültürü deðil, 'ben ...

Tasavvuf belli baþlý iki mezhebe ayrýlýr: Bunun birisi kýdem-i evvelde müþâhede-i hak yani "müessirden ensere intikal" usûlüdür ki, bu mezhebin müvverici "Seyyid Hasan Ali eþ-Þâzili" addolunur. Maamâfih bu mezhebi Þeyh-i Ekber Muhyiddin-i Arabî'nin iltizam ettiði muhakkaktýr. Filvâki zamanýmýzda "Þâziliye" ve "Melâmiye" tarikatlarinde câri olan ...

Bir Ruh Macerasý Vuslata Erdi

Gökhan Özcan

Sanki her renkten nilüferin suyun üstüne çýkýp en güzel çiçeðini açtýðý gündü. Böyle düþündüm Ayþe Haným'ýn cenazesinde. Öyle çok birbirine benzemez vardý ki orada, Ayþe Haným'a bakan yüzleriyle benzeþiverdiler. Dilinden düþürmediði 'tevhid'e neredeyse d ...

Geçen birkaç yüzyýldýr ve özellikle 19. yüzyýldan bu yana modern bilimin analitik yaklaþýmý tabiî düzen içindeki birlik ve karþýlýklý iliþki fikrini neredeyse tamamen söndürmüþtür; bilim bu birliðe daha inceltilmiþ niceliksel bilgi uðruna sýrtýný dönmüþ durumdadýr. Sonuç olarak, bütüncül bir bakýþla inkâr edilmez bir organik birliðe sahip çeþitl ...

Usûl ilmi, tasfiye-i bâtýnî yani mehâsin-i ahlâkiyeyi behemahal kâfil deðildir. Vâkýan ilim, sahibini birçok kabâyýh ve fezâyýhtan kurtarýr. Zira redâet-i ahlâkiyenin çoðu cehlden ileri gelir. Lakin bilmek ile yapmak arasýndaki fark büyüktür. Bu sebebe mebni usûl ilmi ile " ma'rifetullah"ýn mukaddemâtý ve hele sûreti her vakit kâbil-i tahsil ise ...

Ýlâhî niteliklerin bir nefiste uygun ve hoþ olmayan bir tarzda nasýl geliþtiðini göstermek için þu örnek yeterlidir. Kur'ân'a göre, Allah "Cebbar, Mütekebbir"dir (59:23), bu iki isim "Cemal Ýsimleri"nin aksine "Celal Ýsimleri" kategorisine girer. Ýnsaný mükemmelleþmeye götüren "Doðru Yolu" (es-sýrâtu'l-müstakîm) takip etmekle, fert bu "ceberut" ...

Tekkeye gidip gelen Fatih adlý genç bir delikanlýnýn delâletiyle âsitaneden içeri adýmýný atýyor. Elbette þeyh efendinin huzuruna çýkýlacak. Merhum Sefer Efendi þöyle bir bakýyor ve "Siz daha önce bir yere intisab etmiþsiniz" diyor yavaþça. Ayþe Haným, Esat Coþan Hoca'nýn zikir telkinini kendi ölçülerine göre intisab saymadýðý için yok diyor, am ...

Yýl 1980. Þerif Mardin'in bakmasý ve karýþtýrmasý için verdiði  kitap kataloglarý arasýnda hiç tanýmadýðý bir isim ve onun tanýmadýðý bir eserinin Ýngilizce tercümesi hep dikkatini çekiyormuþ. Adeta bir saplantý. Sanki yýllardýr aradýðý büyük hazinelerden birinin þifresi yahut çileden çýkarýcý hastalýklarýnýn þifa kaynaðý o zatta ve o kitapta im ...

Keþf, dünyevî olgu ve olaylarla da uhrevî olaylarla da ilgili olabilir. Bununla birlikte, "sülûk ehli, himmetlerini dünyevi iþ ve iliþkilere yöneltmediklerinden, keþfin bu türüne pek iltifat etmezler; hatta sâliklerden birçoðu uhrevî durumlara iliþkin keþfe bile pek önem vermezler. Bunlar, Allah'ta yok olmayý ve O'nunla bâkî kalmayý en son amaç ...

Ekâmil-i pîrân-ý halvetiyeden bir zât-ý âlînin sohbetiyle müþerref olduðum ve henüz hâlet-i ibtidâiyyede bulunduðum bir zamanda idi ki bir gün huzuruna dahil olmuþtum. Fakîr, Þeyh Hazretleri'nin pek sevgilisi idiysem de esmâ ve merâtib cihetiyle hiçbir terfi gösteremediðimden, "tarîkat ve sülûk" itibariyle binlerce bâlið olan ceyþ-i müridânýn dü ...

Geçen birkaç yüzyýl içindeki modern dünya tarihinin ayýrdedici özelliði insan tasvirinin tedrici olarak bozulmasý, çirkinleþtirilmesiydi. Yunan Platoncularý arasýnda içinde ilahi nous'u taþýyan anthropos olarak algýlanan insan Hristiyanlýkta Tanrýnýn mührünü taþýyan ve ruhanî gerçekliði içerisinde imago Dei olan teomorfik bir varlýk olarak tasvi ...